Η υπεριδρωσία των παλαμών-πελμάτων/Palmoplantar hyperhidrosis
(Αποσπάσματα)

For information in English press the link at the end of this post

· έχει μια συνιστώσα κληρονομικής υφής, εφόσον οι υπεριδρωσικοί έχουν στατιστικά περισσότερους στενούς συγγενείς με υπεριδρωσία από ό,τι τα φυσιολογικής εφίδρωσης άτομα
· δεν σχετίζεται με αιματολογικά προβλήματα, εφόσον η γενική εξέταση αίματος δεν αποκάλυψε σημαντικές διαφορές μεταξύ υπεριδρωσικών και μη
· δεν προκαλείται από δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, εφόσον οι τιμές των θυρεοειδικών ορμονών των υπεριδρωσικών ατόμων ήταν φυσιολογικές
· δεν είναι αποτέλεσμα διαβήτη ή υπογλυκαιμίας, εφόσον οι τιμές των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα ήταν φυσιολογικές για τα υπεριδρωσικά άτομα
· δεν σχετίζεται με διαταραχές της συγκέντρωσης ηλεκτρολυτών στο αίμα, εφόσον οι σχετικές τιμές ήταν φυσιολογικές για τα υπεριδρωσικά άτομα
· δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου νευρολογικού προβλήματος, εφόσον η τυπική νευρολογική εξέταση δεν αποκάλυψε πρόβλημα και κανένα υπεριδρωσικό άτομο δεν μας ανέφερε πρόβλημα αυτής της φύσης
· δεν προκαλείται από ανισορροπία των σκελών του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος, εφόσον η ανάλυση της μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού δεν αποκάλυψε στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ υπεριδρωσικών και μη
· δεν μπορεί να θεωρηθεί πως οφείλεται σε υπερλειτουργία των Συμπαθητικών ινών που περνάνε από τα Θ2,3 Συμπαθητικά γάγγλια και λόγω του παραπάνω ευρήματος όσο και του γεγονότος πως ο βραχίονας των υπεριδρωσικών δεν εμφανίζει υπεριδρωσία, αντίθετα η εφίδρωσή του ήταν ασυσχέτιστη με εκείνη της παλάμης
· δεν είναι αποτέλεσμα μεγαλύτερης πυκνότητας ιδρωτοποιών αδένων, εφόσον οι υπεριδρωσικοί παρουσίασαν μικρότερη πυκνότητα ιδρωτοποιών αδένων στις παλάμες από τους φυσιολογικούς (η διαφορά ήταν στατιστικά ασήμαντη)
· σχετίζεται με διαφορές προσωπικότητας. Οι υπεριδρωσικοί παρουσίασαν υψηλότερες τιμές νευρωτισμού στο τεστ του Eysenck και στις κλίμακες της κατάθλιψης, ψυχασθένειας και κοινωνικής ενδοστρέφειας του Minnesota Multifasic Personality Inventory, χωρίς σε καμιά κλίμακα να αγγίζουν τα όρια των ψυχιατρικών αρρώστων
· δεν μπορεί να θεωρηθεί αποτέλεσμα διαρκών αιφνιδιασμών, εφόσον ανάμεσα στους υπεριδρωσικούς υπάρχουν άτομα που δεν αποκρίνονται καθόλου σε αιφνιδιαστικό ηχητικό ερέθισμα (οι υπεριδρωσικοί αποκρίνονται στατιστικά σημαντικά υψηλότερα από τα φυσιολογικά άτομα σε αιφνιδιαστικά ερεθίσματα)
· δεν είναι αποτέλεσμα θετικής ενισχυτικής ανάδρασης, εφόσον εκδηλώνεται κι όταν ακόμα το υπεριδρωσικό άτομο δεν έχει καμιά πληροφορία σε σχέση με τον βαθμό εφίδρωσης των παλαμών του
· εκδηλώνεται εντονότερα, με ανάλογο τρόπο που εκδηλώνεται η εφίδρωση στα φυσιολογικά άτομα, όταν υπάρχει όφελος από την ύγρανση των παλαμών (φυλλομέτρηση) σε σχέση με περιπτώσεις, όπου η ύγρανση αυτή προκαλεί βλάβη (δακτυλικά αποτυπώματα)
· όταν είναι χρήσιμη (φυλλομέτρηση με τα δάκτυλα) δεν εξοικειώνεται ώστε να σταματάει μετά από κάποιες επαναλήψεις (όπως συμβαίνει π.χ. μετά από όμοιους κρότους)
· δεν μπορεί να θεωρηθεί πως προκαλείται από μυϊκή προσπάθεια, εφόσον απουσία δυσφορίας δεν εκδηλώνεται υπεριδρωσία (οι υπεριδρωσικοί αποκρίνονται στατιστικά σημαντικά υψηλότερα από τα φυσιολογικά άτομα, όταν βρεθούν σε συνθήκες μυϊκής έντασης)
· εκδηλώνεται σε συνθήκες ψυχονοητικής έντασης των υπεριδρωσικών, αν όμως επιτευχθεί υψηλή χαλάρωση (νοητική αριθμητική, χωρίς ομιλία και σε χαλαρή στάση) δεν εκδηλώνεται υπεριδρωσία
· εκδηλώνεται σε κάθε περίπτωση συνδυασμού ψυχονοητικής και μυϊκής έντασης. Αυτός ο συνδυασμός φαίνεται να είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη για την εκδήλωση της.

Εξετάσεις, έλεγχοι, πειράματα. Πήραμε πράγματι απαντήσεις σε ερωτήματα που είχαν τεθεί. Κάπου εδώ φαίνεται πως χρειάζεται, με βάση αυτά και άλλα δεδομένα, να στοχαστούμε περί του μηχανισμού από πίσω.```

Θεραπευτικές μέθοδοι

Στα χρόνια της έρευνας για την υπεριδρωσία των παλαμών, όπως ήταν φυσικό, οι υπεριδρωσικοί που πήραν μέρος μου έλεγαν τις εμπειρίες από τις θεραπευτικές προσπάθειες που είχαν κάνει (πάντα αρνητικές) και ρωτούσαν τι ήξερα και τι συνιστούσα. Απαιτούσαν μάλιστα να ασχοληθώ με τη θεραπεία πέραν της βασικής έρευνας'''
Τι γίνεται ανά τον κόσμο
Θα παρουσιάσω στη συνέχεια συνοπτικά τις διεθνώς χρησιμοποιούμενες μεθόδους για την αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας των παλαμών. Ορισμένες από αυτές μπορεί να εφαρμοστούν και για την υπεριδρωσία των πελμάτων. Όπως θα φανεί από την παρουσίαση, το ποια μέθοδο θα επιλέξει το κάθε υπεριδρωσικό άτομο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως από το πόσο ριζική θεραπεία θέλει να πετύχει, πόσο είναι διατεθειμένο να ρισκάρει την πιθανότητα να πάθει άλλες βλάβες, πόσο ικανό είναι να κοπιάσει, πόσο θέλει να βελτιώσει την υγεία του γενικά ή να απαλλαγεί από την υπεριδρωσία μόνο κλπ.
1. Γαγγλιοεκτομή. Αφορά βασικά στον χειρισμό της υπεριδρωσίας των παλαμών και του προσώπου. Συνίσταται στη χειρουργική αφαίρεση των 2 και 3 θωρακικών (Θ2,3) Συμπαθητικών γαγγλίων, για τη θεραπεία της υπεριδρωσίας των παλαμών και του (Θ2) για τη θεραπεία της υπεριδρωσίας του προσώπου. Από τα γάγγλια αυτά, όπως έχουμε αναφέρει στο κεφάλαιο για τη φυσιολογία, περνάνε οι ίνες του Συμπαθητικού σκέλους του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος, οι οποίες νευρώνουν μεταξύ άλλων και τους ιδρωτοποιούς αδένες των παλαμών και του προσώπου. Ο ασθενής απαλλάσσεται από την υπεριδρωσία των παλαμών ριζικά, στις πλείστες των περιπτώσεων. Η μέθοδος αυτή, αν και είναι η δραστικότερη που υπάρχει, είναι πολύ παρεμβατική και μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες. Σχεδόν σε όλους τους εγχειρισμένους εμφανίζεται υπεριδρωσία σε άλλα μέρη του σώματος βασικά στα πέλματα. Μπορεί να εμφανιστεί γευστική εφίδρωση, κατά την οποία το άτομο ιδρώνει στο πρόσωπο, μόλις φάει κάτι σχετικά ερεθιστικό. Είναι δυνατό να εμφανιστεί χρόνια νευραλγία. Σημαντικές πιθανότητες υπάρχουν επίσης να εμφανίσει το εγχειρισμένο άτομο το σύνδρομο Horner, πτώση δηλαδή των βλεφάρων του. Λιγότερες πιθανότητες έχει να εμφανίσει πνευμοθώρακα, που συνίσταται σε συγκέντρωση αέρα στον χώρο ανάμεσα στο τοίχωμα του θώρακα και του πνεύμονα, που επιφέρει πόνο και δύσπνοια.
2. Φαρμακολογικά. Πολλές ουσίες έχουν δοκιμαστεί με στόχο τον περιορισμό ή την εξάλειψη της υπεριδρωσίας των παλαμών και των πελμάτων. Τα αντιχολινεργικά φάρμακα, αυτά δηλαδή που θα εμπόδιζαν την ακετυλχολίνη να δράσει στην περιοχή των ιδρωτοποιών αδένων, για να τους ενεργοποιήσει, μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές παρενέργειες και δεν συνίστανται. Η φορμαλδεΰδη, η γλουταλδεΰδη, η μεθεναμίνη, το ζιρκόνιο, άλατα ψευδαργύρου και ιδιαίτερα άλατα αλουμινίου είναι μερικές ανθιδρωτικές ουσίες που έχουν χρησιμοποιηθεί. Όλες προκαλούν σοβαρούς ερεθισμούς και για άλλες έχει δειχθεί πως η μακροχρόνια χρήση τους οδηγεί σε λειτουργικές και ανατομικές καταστροφές τους ιδρωτοποιούς αδένες. Η ένεση αλλαντοτοξίνης (botulinum toxin) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, αφού μπορεί σε 2-3 ημέρες να διακόψει την εφίδρωση στις περιοχές που γίνεται. Εκτός όμως της οδύνης της ένεσης, μπορεί να προκαλέσει έως και παράλυση μυών. Γι αυτό τον λόγο την επιχειρούν κύρια στις μασχάλες όπου είναι δυσκολότερο να συμβεί κάτι τέτοιο.
3. Ιοντοφόρεση. Έχει μέχρι σήμερα χρησιμοποιηθεί διεθνώς στις περιπτώσεις υπεριδρωσίας παλαμών, πελμάτων και μασχαλών. Την έχω χρησιμοποιήσει με επιτυχία και σε μια περίπτωση υπεριδρωσίας μετώπου. Κατά τις διαδικασίες της ιοντοφόρεσης το υπεριδρωσικό άτομο βυθίζει τις παλάμες (ή τα πέλματα) του σε δύο λεκάνες που περιέχουν νερό της βρύσης χωρίς καμιά φαρμακευτική ουσία (για τις μασχάλες ή το μέτωπο φτιάχνονται ειδικά ηλεκτρόδια που έρχονται σε επαφή με το δέρμα μέσω βρεγμένης γάζας). Στις λεκάνες αυτές τοποθετούνται οι δύο πόλοι ηλεκτρικής πηγής που ρυθμίζουμε να δημιουργεί ρεύμα της τάξης των 10-25 mA. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η διέλευση ρεύματος 100-200 mA μπορεί να είναι θανατηφόρα και γι αυτό κάποιος θα πρέπει να ξέρει πολύ καλά τις τιμές που μπορεί να πάρει το ρεύμα που χρησιμοποιεί, προτού επιχειρήσει αυτή τη διαδικασία, ιδιαίτερα αν τροφοδοτείται από το δίκτυο κι όχι από μπαταρίες. Το ρεύμα αφήνεται να περνάει για 15-30 λεπτά. Μετά από λίγες διαδικασίες η υπεριδρωσία μειώνεται αισθητά και μετά από 10-12 διακόπτεται τελείως. Δεν είναι γνωστό πώς η μέθοδος καταφέρνει να διακόπτει την υπεριδρωσία. Εικάζεται πως επιφέρει μάλλον αποδιοργάνωση της λειτουργίας των ιδρωτοποιών αδένων, χωρίς να τους καταστρέφει, είτε πως προκαλεί πρόσκαιρη αλλοίωση κάποιων πρωτεϊνών αναγκαίων για τη λειτουργία τους. Το σίγουρο πάντως είναι πως μόνιμη βλάβη δεν προκαλείται, εφόσον μετά από ένα διάστημα η λειτουργία επανεμφανίζεται κανονικά. Αυτό μάλιστα θεωρείται και το μεγαλύτερο αρνητικό της μεθόδου. Χρειάζεται να επαναλαμβάνεται, σε συχνότητα περίπου μια φορά τη βδομάδα, για να μην ανακάμψει η υπεριδρωσία. Πρόβλημα επίσης αποτελεί το γεγονός πως η διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος γίνεται αισθητή και ενίοτε ενοχλεί και τρομάζει. Συχνά επιφέρει ερεθισμό με κοκκίνισμα των χειριζόμενων επιφανειών, που όμως μπορεί να παρέλθει με τη χρήση βαζελίνης.
4. Βιοανάδραση. Γενικά η μέθοδος συνίσταται στην προσπάθεια του ατόμου να μάθει να ελέγχει τον βαθμό εφίδρωσης των παλαμών του με τη βοήθεια οργάνων που του αποκαλύπτουν τις μεταβολές που συμβαίνουν, ενόσω το άτομο εκτελεί διάφορα καθήκοντα με διαφορετικούς τρόπους. Συνήθως το άτομο βλέπει τις μεταβολές αυτές στην οθόνη του υπολογιστή, μπορεί όμως η συσκευή να είναι φορητή και να αισθητοποιεί τις μεταβολές με ηχητικό ή φωτεινό σήμα. Το άτομο αναγνωρίζοντας βαθμιαία και με την παρέμβαση του ειδικού πότε πετυχαίνει μείωση της εφίδρωσης των παλαμών του, μαθαίνει να ελέγχει την εκδήλωση της υπεριδρωσίας. Αυτό γίνεται αφενός με συνειδητές συμπεριφορικές μεταβολές, αφετέρου ανεπίγνωστα. Όπως δηλαδή όταν με εξάσκηση μαθαίνουμε ισορροπία στο ποδήλατο, χωρίς να μπορούμε να πούμε τι είναι αυτό που τώρα κάνουμε και που δεν μπορούσαμε να το κάνουμε πριν, όταν δεν μπορούσαμε να σταθούμε. Σημαντική συνεισφορά της μεθόδου είναι ακόμη πως παρέχει στο άτομο συστηματικότερη γνώση για το ποιο γεγονός ή ποια σκέψη είναι ικανά να το οδηγήσουν στην εκδήλωση της υπεριδρωσίας. Έτσι μπορεί να συνειδητοποιήσει πράγματα της ψυχολογίας του και να παρέμβει ανάλογα. Το κέρδος από τη συνολική βελτίωση της συμπεριφοράς, για να ελεγχθεί η εφίδρωση των παλαμών, και από την αυτογνωσία που προκύπτει μπορεί να είναι σημαντικό. Η μέθοδος δεν έχει παρενέργειες. Σημαντικό μειονέκτημά της είναι το ότι απαιτεί προσπάθεια για μήνες ή χρόνια από το ίδιο το άτομο. Μειονέκτημα επίσης, αλλά και προσόν της, είναι το ότι η λειτουργία παραμένει πάντα εκεί. Δεν έχουν κοπεί τα νευρικά σήματα, δεν έχουν καταστραφεί οι ιδρωτοποιοί αδένες. Έτσι από τη μια η υπεριδρωσία μπορεί πάντα να επανεκδηλωθεί σε κάποια κρίσιμη στιγμή, από την άλλη μπορεί πάντα να λειτουργεί σαν ένας καλός δείκτης του βαθμού αυτοελέγχου του ατόμου.
5. Ψυχοθεραπεία. Στη βιβλιογραφία αναφέρονται και κάποιες περιπτώσεις επιτυχημένου χειρισμού της υπεριδρωσίας με ψυχοθεραπεία. Είναι προφανές πως τα αποτελέσματα της μεθόδου επί της υπεριδρωσίας δεν είναι άμεσα και η χρονική διάρκεια για να φανούν θα πρέπει να είναι από μεγάλη έως απεριόριστη. Για αυτό είναι μάλλον απίθανο να επιλεγεί από κάποιο υπεριδρωσικό άτομο για την αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας μόνο. Από την άλλη μεριά όμως κάποιου είδους ψυχοθεραπευτική αγωγή σίγουρα θα βοηθούσε υποστηρικτικά όποιον θα επέλεγε κάποια μέθοδο πέραν εκείνης της γαγγλιοεκτομής. Ειδικά στην περίπτωση που το άτομο νιώθει πως έχει κάποιο πρόβλημα ψυχιατρικής υφής που θα πρέπει να χειριστεί, θα ήταν έξυπνο να δει την υπεριδρωσία σαν μια καλή αφορμή και δείκτη, για να ζητήσει τη συνδρομή κάποιου ψυχοθεραπευτή.

Θα θέλατε τη βίαιη καταστολή;
Κατ αρχή θα πρέπει να υπογραμμίσω πως η άποψή μου είναι πως θα πρέπει κάποιος να έχει πάρα πολύ σοβαρούς λόγους, πριν καταφύγει σε μεθόδους που καταλήγουν σε ανεπανόρθωτες καταστροφές. Εννοώ τη γαγγλιοεκτομή που καταστρέφει τον νευρωνικό δρόμο για τη μεταφορά της εντολής της εφίδρωσης και τις φαρμακολογικές μεθόδους που καταστρέφουν τα εκτελεστικά όργανα, τους ιδρωτοποιούς αδένες. Εξίσου σημαντικό με τη μεγάλη πιθανότητα σοβαρών παρενεργειών είναι η απώλεια της λειτουργίας. Το υπεριδρωσικό άτομο είναι σκόπιμο να επιδιώξει να μετριάσει την υπεριδρωσία τείνοντας να προσεγγίσει τη φυσιολογική εφίδρωση, όσο κι αν αυτό είναι πολύ δυσκολότερο από την κατάργησή της. Να μη φτάσει δηλαδή στην άρνηση της λειτουργίας από τον φόβο της υπερλειτουργίας. Υπάρχουν τρεις σημαντικοί λόγοι για αυτό: ```

(Τα παραπάνω αποσπάσματα είναι από το βιβλίο του Στέλιου Κερασίδη "Μα γιατί ιδρώνουν τα χέρια μου;" των εκδόσεων Universtity Studio Press, που αποτελεί εκλαϊκευμένη έκδοση της διδακτορικής διατριβής "Εφίδρωση και υπεριδρωσία παλαμών-πελμάτων" που εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κρήτης). http://users.otenet.gr/~eploropo/Greek.html

For information in English press here :http://users.otenet.gr/~eploropo/English.htm