Saturday, June 03, 2006
Θεραπευτική ιππασία
Θεραπευτική ιππασία
Από αναφορές του Ξενοφώντα στο βιβλίο του «περί ιππικής» μαθαίνουμε ότι στην αρχαία Ελλάδα οι ανάπηροι πολέμου είχαν ιατρική βοήθεια σε τομείς που δεν θα φανταζόμασταν! Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν τα άλογα και τη ιππασία για να βοηθήσουν τόσο την σωματική όσο και την ψυχική αποκατάσταση των αναπήρων πολέμου. Ήταν γνωστό ότι η ιππασία δημιουργώντας ιδιαίτερη σχέση αλόγου και αναβάτη, έχει ευεργετική επίδραση στον άνθρωπο.
Η θεραπευτική ιππασία χρησιμοποιήθηκε στην συνέχεια από τους Ρωμαίους αλλά ακόμη και στην μακρινή Κίνα γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν την ίδια μέθοδο.
Σήμερα, 25 σχεδόν αιώνες μετά τον Ξενοφώντα, η θεραπευτική ιππασία ξαναβρίσκει τρόπο να βοηθήσει άτομα με ειδικές ανάγκες. 'Ανθρωποι με σωματικά ή νοητικά προβλήματα, δέχονται την ευεργετική επίδραση της ιππασίας, βελτιώνοντας την κατάστασή τους κι όχι απλά κάνοντας ευχάριστες βόλτες όπως κάποιοι από εμάς θα νομίζαμε.
Τι είναι όμως η Θεραπευτική Ιππασία;
Η Αναπτυξιακή Θεραπευτική Ιππασία αποτελεί θεραπευτικό σύστημα αποκατάστασης ασθενών με κινητικά, αισθητηριακά, ψυχολογικά και μαθησιακά προβλήματα με θεραπευτικό μέσο το κινούμενο άλογο.
Το παιδί ή ο ενήλικας όταν βρίσκεται πάνω στη ράχη του αλόγου, αφενός δέχεται παθητικά την τρισδιάστατη κίνηση του αλόγου στον χώρο και αφετέρου πραγματοποιεί ενεργητικά ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις από ποικίλες αρχικές θέσεις, ανάλογα με τους θεραπευτικούς στόχους που έχει θέσει ο φυσιοθεραπευτής. (θέσεις: ιππαστί, πλάγιο κάθισμα, τετραποδική, γονυπετής, όρθια, ύπτια, πρηνής κ.ά.) (Dr. Wolfgang Heipertz, 1977).
Το θεραπευτικό πρόγραμμα κάθε ατόμου σχεδιάζεται κατάλληλα ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Προηγείται αξιολόγηση κάθε συμμετέχοντος και ακολουθεί αξιολόγηση της προόδου του με ειδικό σύστημα.
Εκτός από τον εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή που είναι υπεύθυνος του προγράμματος, η θεραπευτική ομάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει ψυχολόγο και εκπαιδευτή ιππασίας, ενώ τα βοηθητικά μέλη (οδηγοί και πλαϊνοί βοηθοί) θα ήταν προτιμότερο να προέρχονται από ειδικότητες όπως φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, γυμναστική ακαδημία και λογοθεραπεία.
"RIDING PHYSIOTHERAPY - Φυσιοθεραπεία & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΙΠΠΑΣΙΑ"
Το πρόγραμμα " RIDING PHYSIOTHERAPY - Φυσιοθεραπεία & Θεραπευτική Ιππασία " (RPT) διεξάγεται στις εγκαταστάσεις του Ιππικού Ομίλου Μεσογείων από την Ειδική Φυσιοθεραπεύτρια Ειρήνη Κάπαρη , υπεύθυνη προγράμματος. Τα προγράμματα πραγματοποιούνται με τη συμμετοχή θεραπευτικής ομάδας που περιλαμβάνει Σχολικό Ψυχολόγο, Εκπαιδευτή ιππασίας και 6 βοηθούς (φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και γυμναστές ως οδηγοί των αλόγων και πλαϊνοί βοηθοί των ιππέων).
Οι συμμετέχοντες είναι παιδιά και ενήλικες που αντιμετωπίζουν κινητικά, αισθητηριακά, ψυχολογικά ή μαθησιακά προβλήματα και πραγματοποιούν ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων πάνω στο άλογο που βρίσκεται σε συνεχή κίνηση (βάδην). Τα προγράμματα περιλαμβάνουν ημίωρες ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες . Χρησιμοποιούνται ένα έως τρία κατάλληλα επιλεγμένα και εκπαιδευμένα άλογα, με ειδικό εξοπλισμό και ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα. Το κόστος των συνεδριών είναι αντίστοιχο με το κόστος των συνεδριών φυσιοθεραπείας στο σπίτι.
Σε ποιους απευθύνεται
Η συγκεκριμένη μέθοδος αποκατάστασης απευθύνεται τόσο σε παιδιά ηλικίας άνω των 2 ετών , όσο και σε ενήλικες , χωρίς περιορισμό ορίου ηλικίας.
Ενδείξεις της μεθόδου αποτελούν οι εξής:
· Εγκεφαλική παράλυση (όλοι οι τύποι),
· κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις,
· απουσία άκρων,
· μυϊκή ατροφία, μυϊκή δυστροφία,
· κακώσεις νωτιαίου μυελού,
· δισχιδής ράχη,
· παραπληγία (παράλυση των κάτω άκρων),
· ημιπληγία (παράλυση σύστοιχου άνω και κάτω άκρου),
· σκλήρυνση κατά πλάκας,
· καρδιαγγειακές παθήσεις,
· διαταραχές του λόγου,
· προβλήματα όρασης - τύφλωση,
· προβλήματα ακοής,
· σύνδρομο Down ,
· αυτισμός,
· νοητική υστέρηση,
· προβλήματα συμπεριφοράς,
· υπερκινητικότητα,
· δυσλεξία,
· μαθησιακές δυσκολίες,
· ψυχικές διαταραχές
Αποτελέσματα
Τα θεραπευτικά αποτελέσματα που σημειώνονται και έχουν ερευνηθεί σε χώρες του εξωτερικού διεξοδικά, περιλαμβάνουν κινητικά, ψυχολογικά και εκπαιδευτικά-παιδαγωγικά οφέλη .
Ενδεικτικά αναφέρω τα εξής:
· μείωση της σπαστικότητας και ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου,
· βελτίωση ελέγχου κεφαλής, κορμού και λεκάνης,
· προώθηση σωστής στάσης σώματος,
· βελτίωση του λόγου (ποιότητα και ένταση αυτού),
· βελτίωση της ισορροπίας,
· προώθηση και βελτίωση της βάδισης,
· αύξηση του εύρους κινήσεων των αρθρώσεων,
· αναχαίτιση παθολογικών προτύπων κίνησης και προώθηση των φυσιολογικών,
· βελτίωση των προστατευτικών αντιδράσεων,
· βελτίωση του συντονισμού,
· ανάπτυξη του αισθητικοκινητικού και οπτικοκινητικού συστήματος,
· βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας και της αντοχής,
· ανάπτυξη της ομαδικότητας, της συνεργασίας και της κοινωνικοποίησης,
· ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας και της υπομονής,
· ανάπτυξη αυτοέλεγχου και υπευθυνότητας,
· ελάττωση της εσωστρέφειας,
· καλλιέργεια σεβασμού και αγάπης προς τα ζώα,
· ανάπτυξη διαχωρισμού αντικειμένων, χρωμάτων, μεγεθών, γραμμάτων και αριθμών,
· βελτίωση της συγκέντρωσης και της αντίληψης του ατόμου, καθώς και
· ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης που έχει ο ιππέας για τον εαυτό του
Με ποιους τρόπους
Κατά τη διάρκεια των συνεδριών RPT χρησιμοποιούνται άλογα κατάλληλα επιλεγμένα ως προς τον βηματισμό τους (μήκος βήματος, ποιότητα κίνησης, στροφή λεκάνης, κατακόρυφη ανύψωση, εμβαδόν ράχης κ.ά.)
Επίσης τα άλογα αυτά εκπαιδεύονται τακτικά για το πρόγραμμα , δηλαδή υπακούουν ακόμη και μόνο με τη φωνή του φυσικοθεραπευτή (voice training) , δεν ενοχλούνται από το κάθισμα ή την αλλαγή θέσεων των ιππέων εκ κινήσει, δέχονται τους πλαϊνούς βοηθούς του ιππέα και κάνουν με ευκολία! αλλαγή ρυθμού βηματισμού (αργό, μεσαίο, γρήγορο βάδην). Ο θεραπευτικός βηματισμός είναι μόνο το βάδην.
Ο φυσιοθεραπευτής επιλέγει το κατάλληλο άλογο και τον κατάλληλο ρυθμό βηματισμού για κάθε περιστατικό .
Κατά τις συνεδρίες χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός, ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα (σέλες, ηνία, σφήνες, αναβολείς, ζώνη γυμνιππευτικής κ.ά.) καθώς και ειδικά εκπαιδευτικά - παιδαγωγικά μέσα (παιχνίδια όπως μπάλες, κρίκοι, γράμματα, αριθμοί, χρώματα, ήχοι, κ.ά.). Κατά τις συνεδρίες το άλογο κινείται σε ευθεία γραμμή, κύκλους, ημικύκλια, σερπαντίνες, ζιγκ-ζαγκ κ.ά.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθέιτε στην υπεύθυνη του προγράμματος κυρία Ειρήνη Κάπαρη, Ειδική Φυσιοθεραπεύτρια Νational Classifier των Παραολυμπιακών Αγώνων
Τηλ. επικοινωνίας: 6973 43 13 04, 210 51 45 101
και στον Σύνδεσμος Θεραπευτικής Ιππασίας στο τηλέφωνο 210-7488566 (09:00-13:00)
Πηγές: child.gr, Ελληνική Ομοσπονδία Ιππασίας equestrian.org.gr/greek/index.htm
Από αναφορές του Ξενοφώντα στο βιβλίο του «περί ιππικής» μαθαίνουμε ότι στην αρχαία Ελλάδα οι ανάπηροι πολέμου είχαν ιατρική βοήθεια σε τομείς που δεν θα φανταζόμασταν! Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν τα άλογα και τη ιππασία για να βοηθήσουν τόσο την σωματική όσο και την ψυχική αποκατάσταση των αναπήρων πολέμου. Ήταν γνωστό ότι η ιππασία δημιουργώντας ιδιαίτερη σχέση αλόγου και αναβάτη, έχει ευεργετική επίδραση στον άνθρωπο.
Η θεραπευτική ιππασία χρησιμοποιήθηκε στην συνέχεια από τους Ρωμαίους αλλά ακόμη και στην μακρινή Κίνα γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν την ίδια μέθοδο.
Σήμερα, 25 σχεδόν αιώνες μετά τον Ξενοφώντα, η θεραπευτική ιππασία ξαναβρίσκει τρόπο να βοηθήσει άτομα με ειδικές ανάγκες. 'Ανθρωποι με σωματικά ή νοητικά προβλήματα, δέχονται την ευεργετική επίδραση της ιππασίας, βελτιώνοντας την κατάστασή τους κι όχι απλά κάνοντας ευχάριστες βόλτες όπως κάποιοι από εμάς θα νομίζαμε.
Τι είναι όμως η Θεραπευτική Ιππασία;
Η Αναπτυξιακή Θεραπευτική Ιππασία αποτελεί θεραπευτικό σύστημα αποκατάστασης ασθενών με κινητικά, αισθητηριακά, ψυχολογικά και μαθησιακά προβλήματα με θεραπευτικό μέσο το κινούμενο άλογο.
Το παιδί ή ο ενήλικας όταν βρίσκεται πάνω στη ράχη του αλόγου, αφενός δέχεται παθητικά την τρισδιάστατη κίνηση του αλόγου στον χώρο και αφετέρου πραγματοποιεί ενεργητικά ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις από ποικίλες αρχικές θέσεις, ανάλογα με τους θεραπευτικούς στόχους που έχει θέσει ο φυσιοθεραπευτής. (θέσεις: ιππαστί, πλάγιο κάθισμα, τετραποδική, γονυπετής, όρθια, ύπτια, πρηνής κ.ά.) (Dr. Wolfgang Heipertz, 1977).
Το θεραπευτικό πρόγραμμα κάθε ατόμου σχεδιάζεται κατάλληλα ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Προηγείται αξιολόγηση κάθε συμμετέχοντος και ακολουθεί αξιολόγηση της προόδου του με ειδικό σύστημα.
Εκτός από τον εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή που είναι υπεύθυνος του προγράμματος, η θεραπευτική ομάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει ψυχολόγο και εκπαιδευτή ιππασίας, ενώ τα βοηθητικά μέλη (οδηγοί και πλαϊνοί βοηθοί) θα ήταν προτιμότερο να προέρχονται από ειδικότητες όπως φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, γυμναστική ακαδημία και λογοθεραπεία.
"RIDING PHYSIOTHERAPY - Φυσιοθεραπεία & ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΙΠΠΑΣΙΑ"
Το πρόγραμμα " RIDING PHYSIOTHERAPY - Φυσιοθεραπεία & Θεραπευτική Ιππασία " (RPT) διεξάγεται στις εγκαταστάσεις του Ιππικού Ομίλου Μεσογείων από την Ειδική Φυσιοθεραπεύτρια Ειρήνη Κάπαρη , υπεύθυνη προγράμματος. Τα προγράμματα πραγματοποιούνται με τη συμμετοχή θεραπευτικής ομάδας που περιλαμβάνει Σχολικό Ψυχολόγο, Εκπαιδευτή ιππασίας και 6 βοηθούς (φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και γυμναστές ως οδηγοί των αλόγων και πλαϊνοί βοηθοί των ιππέων).
Οι συμμετέχοντες είναι παιδιά και ενήλικες που αντιμετωπίζουν κινητικά, αισθητηριακά, ψυχολογικά ή μαθησιακά προβλήματα και πραγματοποιούν ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων πάνω στο άλογο που βρίσκεται σε συνεχή κίνηση (βάδην). Τα προγράμματα περιλαμβάνουν ημίωρες ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες . Χρησιμοποιούνται ένα έως τρία κατάλληλα επιλεγμένα και εκπαιδευμένα άλογα, με ειδικό εξοπλισμό και ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα. Το κόστος των συνεδριών είναι αντίστοιχο με το κόστος των συνεδριών φυσιοθεραπείας στο σπίτι.
Σε ποιους απευθύνεται
Η συγκεκριμένη μέθοδος αποκατάστασης απευθύνεται τόσο σε παιδιά ηλικίας άνω των 2 ετών , όσο και σε ενήλικες , χωρίς περιορισμό ορίου ηλικίας.
Ενδείξεις της μεθόδου αποτελούν οι εξής:
· Εγκεφαλική παράλυση (όλοι οι τύποι),
· κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις,
· απουσία άκρων,
· μυϊκή ατροφία, μυϊκή δυστροφία,
· κακώσεις νωτιαίου μυελού,
· δισχιδής ράχη,
· παραπληγία (παράλυση των κάτω άκρων),
· ημιπληγία (παράλυση σύστοιχου άνω και κάτω άκρου),
· σκλήρυνση κατά πλάκας,
· καρδιαγγειακές παθήσεις,
· διαταραχές του λόγου,
· προβλήματα όρασης - τύφλωση,
· προβλήματα ακοής,
· σύνδρομο Down ,
· αυτισμός,
· νοητική υστέρηση,
· προβλήματα συμπεριφοράς,
· υπερκινητικότητα,
· δυσλεξία,
· μαθησιακές δυσκολίες,
· ψυχικές διαταραχές
Αποτελέσματα
Τα θεραπευτικά αποτελέσματα που σημειώνονται και έχουν ερευνηθεί σε χώρες του εξωτερικού διεξοδικά, περιλαμβάνουν κινητικά, ψυχολογικά και εκπαιδευτικά-παιδαγωγικά οφέλη .
Ενδεικτικά αναφέρω τα εξής:
· μείωση της σπαστικότητας και ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου,
· βελτίωση ελέγχου κεφαλής, κορμού και λεκάνης,
· προώθηση σωστής στάσης σώματος,
· βελτίωση του λόγου (ποιότητα και ένταση αυτού),
· βελτίωση της ισορροπίας,
· προώθηση και βελτίωση της βάδισης,
· αύξηση του εύρους κινήσεων των αρθρώσεων,
· αναχαίτιση παθολογικών προτύπων κίνησης και προώθηση των φυσιολογικών,
· βελτίωση των προστατευτικών αντιδράσεων,
· βελτίωση του συντονισμού,
· ανάπτυξη του αισθητικοκινητικού και οπτικοκινητικού συστήματος,
· βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας και της αντοχής,
· ανάπτυξη της ομαδικότητας, της συνεργασίας και της κοινωνικοποίησης,
· ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας και της υπομονής,
· ανάπτυξη αυτοέλεγχου και υπευθυνότητας,
· ελάττωση της εσωστρέφειας,
· καλλιέργεια σεβασμού και αγάπης προς τα ζώα,
· ανάπτυξη διαχωρισμού αντικειμένων, χρωμάτων, μεγεθών, γραμμάτων και αριθμών,
· βελτίωση της συγκέντρωσης και της αντίληψης του ατόμου, καθώς και
· ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης που έχει ο ιππέας για τον εαυτό του
Με ποιους τρόπους
Κατά τη διάρκεια των συνεδριών RPT χρησιμοποιούνται άλογα κατάλληλα επιλεγμένα ως προς τον βηματισμό τους (μήκος βήματος, ποιότητα κίνησης, στροφή λεκάνης, κατακόρυφη ανύψωση, εμβαδόν ράχης κ.ά.)
Επίσης τα άλογα αυτά εκπαιδεύονται τακτικά για το πρόγραμμα , δηλαδή υπακούουν ακόμη και μόνο με τη φωνή του φυσικοθεραπευτή (voice training) , δεν ενοχλούνται από το κάθισμα ή την αλλαγή θέσεων των ιππέων εκ κινήσει, δέχονται τους πλαϊνούς βοηθούς του ιππέα και κάνουν με ευκολία! αλλαγή ρυθμού βηματισμού (αργό, μεσαίο, γρήγορο βάδην). Ο θεραπευτικός βηματισμός είναι μόνο το βάδην.
Ο φυσιοθεραπευτής επιλέγει το κατάλληλο άλογο και τον κατάλληλο ρυθμό βηματισμού για κάθε περιστατικό .
Κατά τις συνεδρίες χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός, ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα (σέλες, ηνία, σφήνες, αναβολείς, ζώνη γυμνιππευτικής κ.ά.) καθώς και ειδικά εκπαιδευτικά - παιδαγωγικά μέσα (παιχνίδια όπως μπάλες, κρίκοι, γράμματα, αριθμοί, χρώματα, ήχοι, κ.ά.). Κατά τις συνεδρίες το άλογο κινείται σε ευθεία γραμμή, κύκλους, ημικύκλια, σερπαντίνες, ζιγκ-ζαγκ κ.ά.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθέιτε στην υπεύθυνη του προγράμματος κυρία Ειρήνη Κάπαρη, Ειδική Φυσιοθεραπεύτρια Νational Classifier των Παραολυμπιακών Αγώνων
Τηλ. επικοινωνίας: 6973 43 13 04, 210 51 45 101
και στον Σύνδεσμος Θεραπευτικής Ιππασίας στο τηλέφωνο 210-7488566 (09:00-13:00)
Πηγές: child.gr, Ελληνική Ομοσπονδία Ιππασίας equestrian.org.gr/greek/index.htm
