Δύσπνοια: Χωρίς ανάσα...

Ένα από τα πιο κοινά και συγχρόνως από τα πιο σοβαρά συμπτώματα στην ιατρική πρακτική είναι η εμφάνιση δύσπνοιας. Ο ασθενής πολλές φορές δεν αναφέρει τη συγκεκριμένη λέξη, αλλά κάνει λόγο για "κοντή ανάσα", "λαχάνιασμα", "αδυναμία βαθιάς αναπνοής","πνίξιμο" ή "σφίξιμο στο στήθος". Σε αυτές τις περιπτώσεις δύο είναι οι κύριες κατηγορίες νοσημάτων που πρέπει να διερευνήσει ο ιατρός: τα νοσήματα των πνευμόνων και τα νοσήματα της καρδιάς.

Πώς ορίζεται η δύσπνοια;
Ο ιατρικός όρος δύσπνοια σημαίνει κυριολεκτικά δυσκολία στην αναπνοή και πρόκειται για σύμπτωμα με την έννοια ότι είναι κάτι που βιώνει ο ίδιος ο ασθενής. Είναι όμως και σημείο, δηλαδή ιατρικό εύρημα αφού πολλές φορές είναι έκδηλη η αύξηση της αναπνευστικής προσπάθειας και του ρυθμού αναπνοής, ενώ πολλές φορές ο πάσχων αναγκάζεται να διακόπτει την ομιλία του για να πάρει αναπνοή.

Υπάρχουν διάφοροι βαθμοί δύσπνοιας, από τη δύσπνοια με καταβολή προσπάθειας, μέχρι τη δύσπνοια σε ηρεμία και την ορθόπνοια. Η ορθόπνοια είναι η πιο βαριά μορφή δύσπνοιας και αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία ο άρρωστος υποχρεώνεται σε κατάσταση ηρεμίας να βρίσκεται με ανασηκωμένο το κεφάλι και το θώρακα σε σχεδόν κάθετη θέση, ενώ το βράδυ κοιμάται απαραίτητα με δύο και τρία μαξιλάρια. Αν και ο μηχανισμός της ορθόπνοιας είναι άγνωστος, στην όρθια θέση χαμηλώνει το διάφραγμα επιτρέποντας έτσι μεγαλύτερες αναπνευστικές κινήσεις.

Ποια είναι τα κυριότερα αίτια δύσπνοιας;

Α. Καρδιακά αίτια
*Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
*Στεφανιαία νόσος
*Μυοκαρδιακό έμφραγμα
*Καρδιομυοπάθειες
*Βαλβιδοπάθειες
*Αρρυθμίες
*Περικαρδίτιδα

Β. Πνευμονικά αίτια
*Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
*Aσθμα
*Πνευμονική εμβολή
*Πνευμοθώρακας (ύπαρξη αέρα μεταξύ πνεύμονα και θωρακικού τοιχώματος, πχ από τραυματισμό)
*Πνευμονία
*Όγκοι των πνευμόνων
*Κληρονομικά πνευμονικά νοσήματα
*Περιοριστικές πνευμονοπάθειες, όπως οι πνευμοκονιώσεις, η σαρκοείδωση και τα νοσήματα του κολλαγόνου. Εδώ περιλαμβάνονται και η παχυσαρκία και σκελετικές ανωμαλίες του θωρακικού κλωβού.

Γ. Εξωπνευμονικά και εξωκαρδιακά αίτια
*Μεταβολικές καταστάσεις, όπως η οξέωση, πχ σε συγκεκριμένες δηλητηριάσεις αλλά και σε εκσεσημασμένη υπεργλυκαιμία σε διαβητικούς ασθενείς (διαβητική κετοξέωση)
*Νευρομυϊκά νοσήματα, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση
*Αναιμία
*Πόνος ποικίλης αιτιολογίας
*Αποφρακτικές καταστάσεις της μύτης (πχ ρινικοί πολύποδες και σκολίωση του ρινικού διαφράγματος) και της περιοχής του λάρυγγα και της τραχείας (ξένα σώματα, όγκοι, διφθερίτιδα κλπ)
*Έλλειψη οξυγόνου στον αέρα ή διαμονή σε μεγάλο υψόμετρο
*Ψυχιατρικά νοσήματα, όπως η αγχώδης διαταραχή και οι διαταραχές πανικού, οπότε παρατηρείται υπεραερισμός χωρίς οργανικό υπόβαθρο

Πώς γίνεται η διάγνωση;
Ο ιατρός παίρνει πολύτιμες πληροφορίες από το ιστορικό του ασθενούς. Η διάρκεια και η βαρύτητα της δύσπνοιας, η συσχέτιση με την καταβολή προσπάθειας, η εμφάνιση της κατά τη διάρκεια της νύχτας ή της ημέρας, η συνοδός παρουσία αισθήματος παλμών, θωρακικού πόνου, βήχα ή αιμόπτυσης είναι κάποια βασικά χαρακτηριστικά που προσανατολίζουν τον ιατρό στη σωστή κατεύθυνση. ʼλλα σημαντικά στοιχεία που θα αντλήσει ο ιατρός από το ιστορικό είναι αν ο ασθενής είναι καπνιστής, έχει αλλεργίες και ιστορικό άσθματος ή στεφανιαίας νόσου ή διαβήτη.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήσε

εδώ

Γράφει: Στέλλα Μοσχονά, Ιατρός
Πηγή: www.in.gr